توزیع سیستمی بیش از 1 میلیون حلقه تایر سنگین در کشور، چرا تایر های سواری سیستمی توزیع نمی شوند؟ - مجله هدیه

گروه اقتصادی خبرنگاران، اعتصاب رانندگان ناوگان سنگین در خرداد ماه سال گذشته، مسائل زیادی را در چرخه توزیع بنزین، نفت گاز و سایر فرآورده های مصرفی در سطح کشور پدید آورد. از جمله دلایل اعترضات و نگرانی رانندگان ناوگان سنگین در سال گذشته، قیمت بالای لوازم یدکی و همچنین قیمت نجومی تایر بود.

در آن زمان دولت اقدمات مختلفی را برای مدیریت مسئله تایر ناوگان سنگین به کار گرفت؛ از جمله این اقدامات می توان به اعمال سیاست های جدید در حوزه واردات، توزیع و قیمت گذاری این کالا اشاره کرد. بر همین اساس، دولت تصمیم گرفت برای واردات تایر و همچنین به جهت تامین مواد اولیه تولید این کالای اساسی، ارز دولتی اختصاص دهد.

علی رغم کاهش قابل توجه تعرفه گمرکی و همچنین تخصیص ارز دولتی به تایر سنگین، زنجیره تأمین و توزیع این کالا نیز همچون سایر کالا های مشمول دریافت ارز دولتی دچار اشکالاتی شد. به طوریکه بازار تایر به جولانگاه دلالان و محتکران تبدیل شده و همین موضوع شرایط را وخیم تر کرد.

بنابر آمار و ارقام ارائه شده از سوی گمرک، آمار واردات تایر سنگین در سال 96 نزدیک به 102 میلیون دلار بوده که در سال 97 با یک جهش 60 درصدی به 164 میلیون دلار رسید. با وجود افزایش قابل توجه واردات تایر سنگین در سال 97، اما رانندگان ناوگان باری همچنان با مشکل کمبود کالا و افزایش بی رویه قیمت تایر روبرو بودند.

حیف و میل بیت المال به دلیل عدم شفافیت

بر اساس اظهارات رسول جمشیدی، مجری طرح توزیع سیستمی تایر سگنین، تخصیص ارز بدون پیگیری آن در یک سامانه توزیع، موجب سوءاستفاده بعضی افراد از این فرصت شد و پر واضح است که این فرصت سودجویی به دلیل نبود اطلاعات آماری دقیق از میزان تولید واقعی کارخانجات فعال و واردنمایندگان معتبر به وجود آمده است.

همچنین به گفته سعید تقوایی رئیس مرکز تحقیقات صنایع لاستیک ایران، تایر به دلیل نوسانات ارزی و شرایط تحریمی، تایر در سال گذشته تبدیل به یک کالای سرمایه ای شده و به همین دلیل نظام عرضه و تقاضای این کالا با اختلال جدی رو به رو شد؛ بر اساس اظهارت وی، با توجه هزینه کرد 350 میلیون دلاری دولت برای مدیریت بازار تایر سنگین، طبیعی بود که سامانه های نظارتی وارد عمل شوند.

توزیع بیش از یک میلیون حلقه تایر از طریق طرح توزیع سیستمی تایر سنگین

رسول جمشیدی، مجری طرح توزیع سیستمی تایر سنگین در مصاحبه با خبرنگار فارس با اشاره به اینکه از خردادماه سال گذشته، طرح جدیدی برای توزیع تایر سنگین با همکاری وزارت صمت و وزارت کشور به کار گرفته شد، گفت: بر اساس این طرح، سامانه جامع تجارت متعلق به وزارت صمت، سامانه توزیع لاستیک متعلق به سازمان راهداری و سامانه مدیریت مرکزی حمل و نقل درون شهری و حومه متعلق به وزارت کشور به یکدیگر متصل شد و بدین ترتیب زنجیره تامین و توزیع تایر به صورت دقیق مورد رصد قرار گرفت.

وی اضافه نمود: اطلاع از موجودی انبار تایر سنگین به صورت تفکیکی و تجمیعی در کل کشور، قیمت گذاری متمرکز بر اساس فرمول تعیین، رصد کامل زنجیره تامین و توزیع تایر، کاهش فساد و دلال بازی در بازار تایر، توزیع بهینه تایر بر اساس نیاز ناوگان درون شهری و برون شهری و جلوگیری از افزایش بی رویه قیمت تایر را از مهم ترین نتایج اجرای فاز اول طرح توزیع سیستمی تایر سنگین در کشور دانست.

به گفته مجری طرح توزیع سیستمی تایر سنگین از آغاز این طرح تا به امروز بیش از 1 میلیون حلقه تایر سنگین توسط سامانه ها توزیع شده است.

همچنین حمید محله ای، معاون دفتر امور خدمات بازرگانی وزارت صنعت در خصوص مزایای اجرای طرح توزیع سیستمی تایر سنگین می گوید: نزدیک شدن شبکه توزیع و تقاضا به یکدیگر، جلوگیری از احتکار و رسوب کالا، مقابله با فعالیت های واسطه گری و دلال بازی و جلوگیری از حیف و میل بیت المال از مهمترین مزایای اجرای این طرح بوده است.

گام نهایی برای تکمیل طرح توزیع سیستمی تایر سنگین

به گفته معاونت دفتر امور خدمات بازرگانی وزارت صمت، بعد از اجرای کامل این طرح در شهریورماه 1397 و بهبود فرآیند توزیع تایر برای ناوگان برون شهری و درون شهری، دغدغه جدیدی برای این وزاتخانه ایجاد شد. ماجرا از این قرار بود که بخشی از ناوگان سنگین و نیمه سنگین، امکان دریافت حواله تایر را از هیچ یک از سامانه های توزیع تایر نداشته و به اجبار، تایر خود از بازار آزاد تهیه می کردند.

بر اساس اظهارات جمشیدی، می بایست برای این دسته از رانندگان نیز از سوی وزارت صمت تدبیری اندیشیده می شد، به همین دلیل علاوه بر سامانه سازمان راهداری و سامانه حمل و نقل درون شهری وزارت کشور، درگاه سومی برای این افراد در وزارت صمت ایجاد شد.

به گفته حمید محله ای، معاون دفتر امور خدمات بازرگانی وزارت صنعت، سامانه های توزیع تایر سنگین، کاملا به یکدیگر متصل هستند. به طوری که در هنگام ثبت نام تعیین می شود که فرد تا به امروز چند حواله تایر دریافت کرده و در صورت عدم دریافت حواله از سامانه های راهداری و حمل و نقل درون شهری، فرد می تواند حواله تایر را با توجه به سایز و برند مورد نظر خود از سامانه جدید وزارت صمت دریافت کند.

چرا تایر های سواری مشمول طرح توزیع سیستمی نمی شوند؟

بر اساس اظهارات جمشیدی، مجری طرح توزیع سیستمی تایر سنگین، این طرح نمی تواند به تن هایی مشکل کمبود کالا در کشور را مرتفع نماید. اما قادر است موجودی تایر کشور اعم از تولیدی یا وارداتی را مدیریت کرده و با استفاده از داده های حقیقی و قابل استناد اعم از پیمایش، مصرف سوخت، بارنامه و ... با واقعی ساختن میزان تخصیص به مصرف نمایندگان نهایی، از سوداگری در این بخش و ایجاد بازار های سیاه جلوگیری کند.

تحقیقات میدانی خبرنگار ما نشان می دهد در بخش تایر سواری نیز مسائلی مانند کمبود در بعضی از سایز های تایر سواری، مسائل واردات تایر و همچنین عدم ثبت اسناد تولید و فروش توسط تولیدنمایندگان وجود دارد. به طوریکه تایر خودرو هایی همچون پراید به طور میانگین 50 درصد گران تر از نرخ مصوب در بازار آزاد عرضه می شوند.

به گزارش دانشجو به نظر می رسد با اشاعه و تسری طرح توزیع سیستمی به بخش تایر سواری، مسئولان می توانند از رسیدن کالا به دست مصرف نماینده نهایی اطمینان یافته و مسائل موجود در بخش تایر سواری را مرتفع نمایند؛ به عبارت دیگر می توان از این طرح به عنوان یک الگوی پیروز برای سایر کالا های اساسی و همچنین کالا هایی که شائبه کمبود آن ها در کشور وجود دارد استفاده کرد.