موزه صنعت برق ایران یکی از جالب ترین موزه های مرکز است - مجله هدیه

موزه صنعت برق ایران موزه ای تاریخی ، صنعتی و آموزشی است که در 1374 با مساحتی بالغ بر 4500 مترمربع با آب نماها و فضای سبز بسیار زیبا و تماشای در محل اصلی یکی از قدیمی ترین نیروگاه های کشور احداث شد. در گذشته و محل فعلی موزه چهار کارخانه قرار داشت که عبارت بودند از کارخانه اشکودا، کارخانه دیزل ، کارخانه وستینگهاوس 8000 کیلوواتی و کارخانه وستینگهاوس 10000 کیلوواتی . در حال حاضر موزه در جایی نهاده شده که قبلا کارخانه 10000 کیلوواتی قرار داشت . نیمی از مساحت کارخانه برای ساخت موزه خراب شد و نیمه به جای مانده در موزه بکار رفته که شامل یک واحد نیروگاه حرارتی (بخاری) با قدرت 5000 وات است و طوری نهاده شد که در تمام مراحل بازدید از موزه ، کارخانه در معرض دید است .

نخستین مولد برق در 1263 ش به دستور ناصرالدین شاه قاجار وارد ایران شد و در تکیه دولت به منظور روشنایی مورد استفاده نهاده شد . در 1284 نخستین نیروگاه خصوصی برق شهر به وسیله مرحوم حاج حسین مهدوی (امین الضرب) در تهران افتتاح شد.

بخشهای مختلف موزه

موزه شامل چهار طبقه است که علاوه بر آن ، در محوطه بیرون از موزه ، ماشین های دیزل و نیم دیزل و بخار ابتدایی استقرار یافته اند.در این گنجینه ، اشیا و اسناد قدیمی مربوط به صنعت برق از حدود 120 سال پیش تا به امروز به همراه پیشرفت های این صنعت در معرض دید علاقمندان نهاده شده است . بعلاوه فیلمی از پیدایش صنعت برق در ایران در محل سالن آمفی تئاتر موزه که مجهز به سیستم های پیشرفته صوتی تصویری است ، برای بازدیدکنندگان پخش می گردد. ترتیب نهاده شدن اجزا در موزه طوری است که فرایند تکامل صنعت برق را نشان می دهد.

این تکامل از وسیله پی سوز، قبل از دوران هخامنشی آغاز می گردد و بعد از نمایش شمع و چراغ های نفتی ، به نمایش اولین مولد ایران همراه با عکس و اسناد مربوط به آن در 1302 ق ، در زمان ناصرالدین شاه می رسد. سپس اولین نیروگاه عمومی که امین الضرب در 1284 ش به تهران وارد کرد با اسناد و عکس به نمایش گذاشته می گردد و در پی آن انواع لامپ ها از لامپ ادیسون گرفته تا لامپ های امروزی و نیز وسایلی که در جهت انتقال بکار برده می گردد، در معرض نمایش نهاده شده است . در این بین ، روش فراوری انرژی به وسیله مولدهای بادی و نوری به وسیله ماکت و بطور عملی نشان داده می گردد.

معماری موزه

معماری موزه جالب و خاص است ، بطوریکه بازدیدکنندگان در حین تماشا اشیا و لوازم متوجه نمی شوند که چند طبقه بالا آمده اند. سالن ها بطور زیگزاگ در کنار نیروگاه 5000 کیلوواتی بالا رفته و طوری ساخته شده است که هر بخش به وسیله چهار پله از بخش دیگر جدا می گردد.