آثار استرس بر بدن - مجله هدیه

به گزارش خبرنگاران به نقل از قطره ، دکتر رضا دواساز ایرانی با اشاره به افزایش استرس بین افراد جامعه در دوران پاندمی کرونا اضافه نمود: تنش و برانگیختگی ذهن و بدن در واکنش به حوادث و تغییراتی است که سازگاری بدن فرد را به هم می زند یا تنش و برانگیختگی ذهن و بدن در پاسخ به مطالباتی است که به آن تحمیل شده و فرد آن را فراتر از منابع خود ارزیابی نموده است و رفاه و بهزیستی وی را به مخاطره می اندازد.

آثار استرس بر بدن؛ از میگرن تا زخم معده و حمله قلبی

وی اضافه نمود: عوارض سیستم عضلانی - اسکلتی یکی از آثار جسمی استرس است. زمانی که بدن تحت استرس قرار می گیرد، عضلات دچار تنش می شوند و زمانی که عضلات برای مدت زمان طولانی در تنش قرار داشته باشند ممکن است سردرد های تنشی و میگرنی و تنش در عضلات ناحیه شانه ها، گردن و سر ایجاد گردد.

مدیرگروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز ادامه داد: از سوی دیگر استرس حاد می تواند منجر به آسم گردد. عوارض تنفسی و استرس نیز می توانند تنفس را سخت تر نمایند؛ این موضوع برای بیشتر افراد مشکل خاصی ایجاد نمی نماید، اما در افراد مبتلا به آسم یا بیماری های ریوی مانند آمفیزم که احتیاج به اکسیژن کافی برای تنفس راحت تر دارند، می تواند سخت باشد.

وی گفت: در این شرایط، مسائل قلبی و عروقی، فشار خون بالا، دیابت، حمله قلبی، افزایش مداوم ضربان قلب و سطوح بالای هورمون های استرس می تواند خطر بالا رفتن فشار خون، حمله قلبی و استروک را بالا ببرد.

دکتر دواساز ایرانی با اشاره به عوارض استرس بر سیستم معده - روده ای نیز اعلام کرد: در صورتی که استرس، مزمن گردد ممکن است زخم معده و یا درد های شدید معده بدون زخم برای فرد پیش بیاید. علاوه بر این، استرس می تواند بر هضم و جذب مواد غذایی در روده اثر گذاشته و موجب اسهال یا یبوست گردد.

استرس چگونه به اختلال تبدیل می گردد؟

وی در مورد عوارض روانی استرس گفت: اضطراب یک هیجان طبیعی و لازم است و زمانی ظاهر می گردد که وجود یک تهدید و یا خطر پیش بینی گردد. اضطراب می تواند سودمند باشد، زیرا به شخص یاری می نماید که به دنبال راهی برای رفع تهدید یا خطر باشد، اما وقتی همین هیجان طبیعی، افراطی، شدید، مستمر یا غیرقابل کنترل گردد و در عملکرد شغلی، خانوادگی و اجتماعی تداخل ایجاد کند، تبدیل به اختلال می گردد.

دکتر دواساز ایرانی اضافه نمود: اختلال استرس حاد و اختلال استرس پس از سانحه، از اختلالات بسیار شایع هستند. غمگینی، افسردگی و ناامیدی نیز هیجان های طبیعی هستند که در مواجهه با حوادث تلخ زندگی مانند مرگ یک عزیز، طلاق، از دست دادن شغل اتفاق می افتند.

وی اعلام کرد: این افسردگی طبیعی معمولا مدت زمان کوتاهی طول می کشد و به تدریج کاهش می یابد، اما اگر این احساسات، استمرار داشته باشند ممکن است موجب مسائل جدی مانند اختلال افسردگی شوند.

استاد دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز اضافه نمود: همچنین استرس در افراد مستعد می تواند نقش عامل آشکارساز را بازی کند و موجب بروز اختلالات خلقی از جمله افسردگی اساسی گردد.

لازم نیست استرس از زندگی حذف گردد

وی با اشاره به راه کار های پیشگیری از آثار استرس، مطرح نمود: هدف مدیریت استرس، حذف کامل آن نیست؛ این کار نه عملی است و نه در بسیاری از مواقع مفید. یک حد بهینه استرس وجود دارد که اغلب محرک و برانگیزنده است و می تواند موجب بهبود عملکرد گردد بنابراین نه می توان و نه لزومی دارد که همه استرس ها را از زندگی حذف کنیم.

دکتر دواساز ایرانی اضافه نمود: هدف ما باید محدود کردن آثار مضر استرس و حفظ سلامت و سرزندگی و شادابی باشد. از طرف دیگر در مقابله با آثار مضر استرس، تفکیک روش های سالم و سازنده از روش های ناسالم و غیر موثر اهمیت زیادی دارد، زیرا فرد ممکن است از روش هایی مانند مصرف سیگار، پرخاشگری یا ایجاد روابط ناسالم برای مقابله استفاده کند.

وی اعلام کرد: اگرچه با این راه کار ها به شکل کوتاه مدت تنش رفع می گردد، اما در درازمدت تبدیل به یک مشکل اساسی و یک منبع مهم استرس در زندگی فرد می گردد یعنی نه تنها استرس را رفع نمی نمایند و یا شدت آن را کاهش نمی دهد بلکه با ایجاد مسائل جدید، موجب تنش بیشتری نیز می شوند.

عوامل ایجاد استرس را حذف کنید

مدیرگروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: بنابراین هدف اصلی ما مدیریت استرس و کنترل استرس با استفاده از روش های سالم و سازنده است تا تنش و برانگیختگی جسمی و روانی که استرس ایجاد نموده است، کاهش یابد و با روش های حل مساله منطقی، راهکار موثر و سازنده ای برای حذف و یا کاهش عاملی که موجب استرس شده، پیدا گردد.

وی اضافه نمود: بهترین و اولین کار در کنترل استرس، پیشگیری از بروز آن است؛ یکی از مهم ترین مداخلات در مدیریت استرس این است که تا جای ممکن چیز هایی که فرد را دچار استرس می نماید، حذف شوند.

دکتر دواساز ایرانی اعلام کرد: یکی از منابع استرس، شکست در انجام کار ها است که می تواند موجب کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس گردد. مهارت مهمی که به پیشگیری از وقوع این استرس یاری می نماید این است که فرد مهم ترین موفقیت های خود و دلایل آن را یادداشت کند و سپس نقاط قوتی که موجب دست یابی به آن ها شده را فهرست کند.

وی با اشاره به بروز بعضی استرس ها در موقعیت های زمانی اضافه نمود: روش های مدیریت زمان موثری نیز وجود دارد که می توان از آن ها استفاده کرد و استرس ناشی از فشار های زمانی را کاهش داد.

استاد دانشگاه جندی شاپور اهواز گفت: بعضی از مواد غذایی نیز پاسخ شبه استرس ایجاد می نمایند؛ این مواد، شبه استرس زا ها نامیده می شوند که موجب تحریک سیستم عصبی می شوند. این مواد غذایی انواع کولاها، کافئین، چای و شکلات های حاوی کافئین هستند و مصرف آن ها باید محدود گردد.

وی اضافه نمود: روش های آرمیدگی یکی از بخش های اصلی تقریبا تمامی برنامه های مختلف مدیریت استرس است. ورزش نیز علاوه بر اینکه به شکل کلی برای سلامت جسمی و روانی مفید است، در کاهش استرس نیز نقش دارد.

دکتر دواساز ایرانی توضیح داد: در نهایت، در صورتی که فرد احساس کند برای چند روز متوالی نمی تواند کار های روزمره را انجام دهد یا بر احساس و شرایط خود کنترل ندارد باید به پزشک، روانپزشک یا روانشناس مراجعه کند.