44 نکته راهنمای خرید لامپ ال ای دی و آنالیز ویژگی انواع مختلف آن - مجله هدیه

لامپ ال ای دی چیست؟

لامپ ال ای دی (LED) نوعی منبع نوری الکترونیکی است که بر پایه دیودهای نورافشان (Light Emitting Diode) ساخته شده و با عبور جریان الکتریسیته از یک ماده نیمه هادی، نور فراوری می نماید.

برخلاف لامپ های رشته ای که به وسیله گرم شدن یک رشته فلزی نور ایجاد می نمایند، در لامپ های ال ای دی، انرژی مستقیما به نور تبدیل می گردد؛ به همین علت، لامپ های LED راندمان بسیار بالاتری دارند و گرمای کمتری فراوری می نمایند. این فناوری باعث شده است که لامپ های LED هم از نظر مصرف انرژی، هم از لحاظ طول عمر و هم از نظر ایمنی، فزونی چشمگیری نسبت به سایر انواع لامپ ها داشته باشند.

لامپ های ال ای دی در انواع و اشکال مختلفی فراوری می شوند و می توانند نورهایی با رنگ های گوناگون و با شدت های متفاوت ایجاد نمایند. طول عمر این لامپ ها معمولا بین 15،000 الی 50،000 ساعت است؛ این مدت بسیار بیشتر از طول عمر لامپ های سنتی است. بعلاوه، به علت وجود نداشتن جیوه و مواد سمی، این لامپ ها گزینه ای سازگار با محیط زیست به حساب می آیند. مصرف کم انرژی، تنوع در طراحی، نوردهی مناسب و قابلیت هایی نظیر امکان دیمر شدن و کنترل هوشمند، از جمله دلایلی است که لامپ های LED را به انتخابی محبوب در مصارف خانگی، اداری، تجاری و صنعتی تبدیل نموده است.

در صورت تمایل، برای خرید مثل لامپ ال ای دی حبابی، شمعی، هالوژنی، اشکی آفتابی و مهتابی می توانید به روش های و اینترنتی به فروشگاه های مراجعه کنید.

ویژگی های فنی و کاربردی لامپ ال ای دی

پیش از خرید لامپ ال ای دی، ضروری است با مهم ترین ویژگی های فنی و کاربردی آن آشنا شوید تا هم از نظر کیفیت روشنایی، هم از لحاظ صرفه جویی در مصرف انرژی، برترین انتخاب را داشته باشید. در ادامه، برخی از اصلی ترین معیارها را برایتان برمی شماریم تا بتوانید برترین گزینه متناسب با احتیاج، سلیقه و فضای مورد نظرتان را تهیه کنید:

نوع پایه لامپ (Base Type)

یکی از اولین و مهم ترین نکاتی که هنگام خرید لامپ ال ای دی باید به آن توجه کنید، نوع پایه یا سرپیچ لامپ است. هر لامپ باید با نوع سرپیچ چراغ یا لوستر شما سازگاری داشته باشد.

در بازار ایران، پایه های رایجی وجود دارد که بهتر است آن ها را بشناسید: پایه E27 که همان سرپیچ معمولی است و بیشتر در خانه ها استفاده می گردد؛ پایه E14 که اندازه ای کوچک تر دارد و معمولا در لوسترهای ظریف به کار می رود؛ پایه GU10 که مخصوص لامپ های هالوژنی است؛ و پایه MR16 که بیشتر در نورپردازی های سقف کاذب یا مخفی کاربرد دارد. بعلاوه، پایه های خاص تری مانند G4 یا G9 وجود دارند که معمولا در چراغ های تزئینی و فانتزی استفاده می شوند. بنابراین، پیش از خرید لامپ LED حتما نوع پایه چراغ خود را آنالیز نموده و گزینه ای را انتخاب کنید که کاملا با آن سازگار باشد.

توان مصرفی و شار نوری (Watt & Lumen)

در زمان خرید لامپ ال ای دی، ضروری است تفاوت بین توان مصرفی (که با وات اندازه گیری می گردد) و اندازه روشنایی (که بر حسب لومن بیان می گردد) را نیز در نظر بگیرید. برخلاف لامپ های قدیمی رشته ای که هر چه وات بیشتر بود، نور بیشتری فراوری می کردند، در لامپ های LED چنین رابطه مستقیمی وجود ندارد. یعنی ممکن است دو لامپ با توان مصرفی یکسان، اندازه روشنایی متفاوتی داشته باشند.

برای مثال، یک لامپ LED با توان 9 وات ممکن است تا 800 لومن نور بدهد؛ اما لامپ دیگری با همین توان، شاید فقط 600 لومن بازدهی داشته باشد. بنابراین، برای این که نور کافی و مناسب با فضای مورد نظرتان را تامین کنید، بهتر است به جای تمرکز صرف بر عدد وات، حتما عدد لومن را هم آنالیز و مقایسه کنید. این عدد به جای تمرکز صرف بر اندازه برق مصرفی، نشان می دهد لامپ واقعا چقدر نور فراوری می نماید.

دمای رنگ نور (Color Temperature)

رنگ نوری که از لامپ خارج می گردد، نقش مهمی در حس و حال فضای شما دارد و با واحدی به نام کلوین (K) سنجیده می گردد. هرچه عدد کلوین پایین تر باشد، نور لامپ گرم تر و زردتر بوده و هرچه بالاتر برود، نور سردتر و سفیدتر خواهد بود.

به طور کلی:

نور آفتابی (Warm White)

با دمای رنگ حدود 2700 الی 3000 کلوین، نوری گرم، آرامش بخش و ملایم ایجاد می نماید. این نوع نور برای فضاهای صمیمی مانند اتاق نشیمن، اتاق خواب یا سالن غذاخوری بسیار مناسب است.

نور طبیعی (Neutral White)

با دمای حدود 4000 کلوین، چیزی بین آفتابی و مهتابی ست. این نور نه خیلی گرم است و نه خیلی سرد و برای محیط هایی مانند آشپزخانه، محل کار یا فضاهایی که احتیاج به تمرکز و دقت دارند، گزینه ای متعادل به شمار میرود.

نور مهتابی (Cool White)

در محدوده 6500 کلوین واقع شده است و روشنایی سرد، شفاف و سفید فراوری می نماید. این نوع نور معمولا در فضاهای اداری، فروشگاه ها، کارگاه ها یا مکان های مشابه کاربرد دارد. در نهایت، انتخاب رنگ نور باید با نوع فضا، کاربرد مورد نظر، طراحی داخلی و حس وحالی که می خواهید ایجاد کنید متناسب باشد.

زاویه پخش نور (Beam Angle)

زاویه پخش نور تعیین می نماید که نور لامپ تا چه اندازه در فضا پراکنده می گردد. هرچه این زاویه کمتر باشد، نور متمرکزتر بوده و هرچه بیشتر باشد، نور فضای گسترده تری را پوشش می دهد.

لامپ هایی با زاویه کم (مانند 38 یا 60 درجه) نور را به صورت نقطه ای می تابانند و برای روشن کردن بخش های خاصی مانند تابلوها، ویترین ها یا داخل بوفه ها بسیار مناسب هستند. در مقابل، لامپ هایی با زاویه پخش گسترده تر (مانند 120 یا 180 درجه) نور را در فضای وسیع تری پخش می نمایند و برای روشنایی عمومی فضاهایی مثل اتاق ها، راهروها یا سالن ها کاربرد دارند.

در نتیجه، هنگام خرید لامپ ال ای دی، بهتر است ابتدا تعیین کنید که قصد نورپردازی نقطه ای دارید یا در پی روشنایی کلی هستید؛ سپس، زاویه پخش نور را بر همان اساس انتخاب کنید.

قابلیت دیمر شدن (Dimmable)

اگر در خانه یا محل کارتان از کلید دیمر (کم و زیاد نماینده نور) استفاده می کنید، حتما باید لامپی بخرید که قابلیت تنظیم نور داشته باشد؛ یعنی روی بسته بندی آن عبارت Dimmable درج شده باشد. توجه داشته باشید، همه لامپ های ال ای دی با دیمر سازگار نیستند. اگر لامپی که این قابلیت را ندارد به دیمر وصل کنید، ممکن است نورش پرپر بزند؛ درست کار نکند؛ یا حتی زودتر خراب گردد. پس پیش از خرید، حتما مطمئن شوید که لامپ با دیمر سازگار است تا هم نور دلخواه تان را تنظیم کنید و هم به عمر لامپ آسیب نزنید.

شاخص نمود رنگ (CRI)

شاخص CRI یا نمایش رنگ (Color Rendering Index) نشان می دهد که لامپ تا چه حد می تواند رنگ های اجسام را به صورت واقعی و طبیعی نمایش دهد. این عدد بین 0 تا 100 است و هر چه به 100 نزدیک تر باشد، یعنی رنگ ها دقیق تر و زنده تر دیده می شوند.

برای استفاده های معمولی در خانه یا محل کار، لامپ هایی با CRI بالای 80 کاملا مناسب هستند. اما در فضاهایی که دقت رنگ اهمیت زیادی دارد (مانند گالری های هنری، آتلیه های عکاسی، آرایشگاه ها یا مزون های لباس) بهتر است از لامپ هایی با CRI بالای 90 بهره ببرید تا رنگ ها کاملا واقعی و واضح دیده شوند.

طول عمر مفید و ضمانت

موقع خرید لامپ ال ای دی، توجه داشته باشید که این لامپ ها معمولا بین 15،000 تا 50،000 ساعت عمر می نمایند؛ اما این عدد همواره ثابت نیست و می تواند تحت تاثیر عواملی مانند کیفیت ساخت، شرایط محیطی یا طرز استفاده کمتر یا بیشتر گردد. بنابراین اگر می خواهید خیالتان بابت طول عمر و عملکرد لامپ راحت باشد، بهتر است از برندهای معتبر و دارای ضمانت خرید کنید.

در این صورت، اگر مسئله ای برای لامپ پیش بیاید، می توانید آن را تعویض یا مرجوع کنید. توجه داشته باشید، لامپ هایی که قیمت خیلی پایینی دارند، معمولا بی کیفیت هستند و ضمانت قابل اعتمادی هم ندارند؛ در نتیجه، ممکن است خیلی زود شما را به دردسر بیندازند.

برند و کیفیت ساخت

در بازار انواع مختلفی از لامپ های LED وجود دارند که برخی فراوری داخل و برخی وارداتی هستند. مهم ترین نکته این است که در هنگام خرید لامپ ال ای دی باید محصولی را انتخاب کنید که فارغ از داخلی یا خارجی بودن، برند معتبری داشته باشد؛ چون برندهای معتبر معمولا کیفیت ساخت بالاتری دارند؛ عمر مفید طولانی تری ارائه می دهند و از نظر ایمنی و پایداری نور قابل اطمینان تر هستند.

خرید از برندهای گمنام یا بدون گواهی استاندارد ممکن است در نگاه اول مالی به نظر برسد؛ اما در عمل، محصولات غیر استاندارد معمولا کیفیت لازم را ندارند و ممکن است خیلی زود دچار خرابی یا افت نور شوند. بنابراین، بهتر است کمی بیشتر هزینه کنید و محصولی بخرید که خیالتان بابت کیفیت، ایمنی و خدمات پس از فروش آن راحت باشد.

مصرف انرژی و برچسب انرژی

همه لامپ های ال ای دی باید برچسب انرژی داشته باشند؛ این برچسب اطلاعات مهمی مانند اندازه مصرف برق، طول عمر، شدت روشنایی (لومن) و دمای رنگ نور را در اختیار شما قرار می دهد. برای انتخاب بهتر، پیشنهاد می کنیم لامپی بخرید که رده انرژی آن A+ یا A++ باشد، چون این لامپ ها مصرف برق کمتری دارند و از نظر مالی به صرفه ترند.

بعلاوه، به عدد PF یا همان ضریب توان هم توجه کنید؛ اگر عدد PF بالاتر از 0.5 باشد، یعنی لامپ انرژی را بهتر و موثرتر مصرف می نماید. توجه به این نکات باعث می گردد هم در مصرف برق صرفه جویی کنید و هم لامپی با عملکرد بهتر داشته باشید.

کاربرد و نوع لامپ

نوع لامپی که انتخاب می کنید، باید با محل استفاده اش هماهنگ باشد تا برترین کارایی را ارائه دهد. برای مثال، لامپ های LED حبابی یا شمعی برای لوسترها، چراغ های رومیزی، دیوارکوب ها و فضاهای تزئینی طراحی شده اند. در حالی که لامپ های خطی LED برای فضاهایی مانند آشپزخانه یا پارکینگ مناسب تر هستند.

انواع لامپ LED و کاربردهای آن ها

پیش از خرید لامپ ال ای دی ضروری است با انواع این محصول و کاربرد هر یک از آن ها آشنا شوید تا برترین گزینه متناسب با احتیاجتان را انتخاب کنید. در ادامه، شما را با برخی از رایج ترین مدل های لامپ LED آشنا می کنیم:

لامپ های حبابی (Bulb LED)

این لامپ ها ظاهری شبیه به لامپ های رشته ای سنتی دارند و برای روشنایی عمومی بسیار پرکاربردند. لامپ های ال ای دی حبابی معمولا با پایه های E27 و E14 عرضه می شوند و برای چراغ های سقفی، دیوارکوب، لوسترها و چراغ های رومیزی مناسب هستند.

لامپ های شمعی (Candle LED)

شکل ظاهری این لامپ ها، کشیده و نوک تیز است و بیشتر در لوسترهای تزئینی، چراغ های دیواری و آباژورها استفاده می شوند و جلوه ای زیبا و کلاسیک به فضا می دهند. انواع لامپ ال ای دی کوچک شمعی دارای طراحی ظریف و زیبایی هستند و در مدل های مات یا شفاف عرضه می شوند.

لامپ های هالوژنی ال ای دی (Spotlight LED)

این نوع لامپ ها نور متمرکز و زاویه داری دارند و گزینه ای ایده آل برای نورپردازی نقطه ای، ویترین ها، تابلوها و سقف های کاذب هستند. این نوع لامپ های الی ای دی به طور معمول با پایه های GU10 یا MR16 عرضه می شوند.

لامپ های خطی ال ای دی (Linear LED)

شامل انواع مهتابی LED یا لاینرهایی است که به صورت طولی طراحی شده اند. این لامپ ها در آشپزخانه، راهروها، گاراژها، سوله ها و فضاهای صنعتی کاربرد فراوانی دارند.

پنل ال ای دی (LED Panel)

این نوع لامپ های LED پنل های نازک و تختی هستند که نور را به صورت یکنواخت پخش می نمایند. این محصول معمولا در دو نوع توکار و روکار عرضه می شوند. پنل های LED برای فضاهای اداری، تجاری، بیمارستان ها و سالن ها مناسب هستند.

لامپ های سقفی ال ای دی (Ceiling LED)

انواع لامپ ال ای دی سقفی شامل لامپ های گرد یا مربعی است که مستقیم به سقف متصل می شوند. این محصول در انواع سنسوردار یا معمولی موجود است. این گروه از لامپ های سقفی، گزینه ای عالی برای راه پله ها، پارکینگ ها و سرویس های بهداشتی به حساب می آیند.

لامپ های فلامینتی ال ای دی (Filament LED)

ظاهر این محصول شبیه لامپ های رشته ای قدیمی است؛ اما با فناوری LED ساخته شده اند. این لامپ ها علاوه بر ظاهر کلاسیک، مصرف انرژی بسیار پایینی هم دارند و برای فضاهای دکوراتیو، کافی شاپ ها، رستوران ها یا منازل با سبک سنتی و صنعتی مناسب هستند.

لامپ های هوشمند ال ای دی (Smart LED)

این لامپ ها به وسیله اپلیکیشن موبایل یا با ریموت کنترل می شوند. برخی از این لامپ ها دارای قابلیت تغییر رنگ (RGB)، تنظیم شدت نور و زمان بندی هستند. لامپ های LED هوشمند برای دکوراسیون مدرن، اتاق خواب، مهمانی ها یا نورپردازی های خاص مناسب هستند.

لامپ های RGB و دکوراتیو

این لامپ ها با نورهای رنگی یا حتی چند رنگ، معمولا برای نورپردازی تزئینی، نور مخفی، سقف های معلق یا کابینت ها به کار می روند. لامپ های RGB و دکوراتیو در مدل های نواری (LED Strip) نیز عرضه می شوند.

پروژکتورهای LED

پروژکتورهای LED درواقع، لامپ هایی ضد آب و مقاوم در برابر گردوغبار با توان بالا و قدرت نوردهی زیاد هستند؛ این محصول برای استفاده در فضای باز، حیاط، پارکینگ، محوطه ساختمان، بیلبورد یا کارگاه ها طراحی شده است.

در هنگام خرید لامپ ال ای دی چه نکاتی را در نظر بگیریم؟

• نوع پایه لامپ را با سرپیچ چراغ یا لوستر مورد نظرتان مطابقت دهید تا از سازگاری آن مطمئن شوید.
• توان مصرفی (وات) را در کنار اندازه روشنایی (لومن) آنالیز کنید؛ چرا که وات بالا الزاما به معنای نور بیشتر نیست.
• رنگ نور (آفتابی، مهتابی یا طبیعی) را متناسب با کاربری و فضای مورد نظرتان انتخاب کنید.
• زاویه پخش نور را با توجه به نوع فضا و کاربرد انتخاب کنید.
• در صورت تمایل برای استفاده از دیمر، حتما لامپ قابل دیمر شدن (Dimmable) بخرید.
• شاخص نمود رنگ (CRI) را آنالیز کنید؛ برای رنگ های طبیعی تر، CRI بالاتر از 80 توصیه می گردد.
• طول عمر و اندازه گارانتی لامپ را آنالیز کنید تا از دوام و کیفیت آن مطمئن شوید.
• برند معتبر و دارای نشان استاندارد را انتخاب کنید تا از کیفیت ساخت و ایمنی محصول مطمئن باشید.
• برچسب انرژی لامپ را آنالیز کنید و به سراغ لامپ هایی با رده انرژی A+ یا A++ بروید.
• نوع لامپ را بر اساس محل استفاده (خانگی، اداری، تزئینی یا صنعتی) انتخاب کنید.

سوالات متداول درباره خرید لامپ ال ای دی

آیا لامپ های ال ای دی واقعا در مصرف برق صرفه جویی می نمایند؟

بله، لامپ های ال ای دی تا 80 درصد مصرف برق کمتری نسبت به لامپ های رشته ای دارند و در عین حال، نوری مشابه یا حتی بیشتر فراوری می نمایند.

تفاوت وات (Watt) و لومن (Lumen) چیست؟

وات اندازه مصرف برق لامپ است؛ در حالی که لومن اندازه روشنایی فراوری شده را نشان می دهد. در لامپ های ال ای دی، لومن معیار مهم تری برای سنجش نور است.

لامپ آفتابی بهتر است یا مهتابی؟

بستگی به فضا و کاربرد دارد؛ آفتابی (نور گرم) برای فضاهای آرام مانند اتاق نشیمن و اتاق خواب مناسب است؛ در حالی که مهتابی (نور سرد) برای فضاهای کاری، اداری یا آشپزخانه بهتر است.

آیا همه لامپ های ال ای دی با دیمر سازگارند؟

خیر، تنها لامپ هایی که Dimmable هستند با دیمر سازگارند. استفاده از لامپ غیر دیمر با کلید دیمر ممکن است باعث خرابی یا چشمک زدن لامپ گردد.

چرا برخی لامپ های ال ای دی زود خراب می شوند؟

لامپ های بی کیفیت، غیر استاندارد و بدون ضمانت معتبر معمولا عمر کوتاهی دارند. بعلاوه، گرمای زیاد، نصب نادرست یا نوسانات برق نیز می تواند عمر لامپ را کاهش دهد.

لامپ های LED برای چشم ضرر دارند؟

لامپ های ال ای دی استاندارد، با نور یکنواخت و بدون پرش، آسیبی به چشم نمی رسانند. اما استفاده طولانی مدت از نورهای بسیار سرد یا نامناسب ممکن است چشم شما را خسته کند.

شاخص CRI چیست و چرا مهم است؟

شاخص نمود رنگ (CRI) نشان می دهد که لامپ چقدر رنگ اشیا را به صورت طبیعی نمایش می دهد. شاخص CRI بالای 80 برای مصارف خانگی مناسب است و برای محیط های حساس به رنگ، بالای 90 توصیه می گردد.

آیا لامپ های LED قابل بازیافت هستند؟

بله، بیشتر اجزای لامپ های ال ای دی مانند بدنه آلومینیومی یا پلاستیکی قابل بازیافت هستند؛ هرچند نباید لامپ LED یا اجزای آن را در سطل زباله معمولی بیندازید.

چه دمای رنگی برای اتاق کودک مناسب تر است؟

نور گرم یا طبیعی (در محدوده 2700 تا 4000 کلوین) برای اتاق کودک مناسب تر است؛ زیرا فضای آرام و دلپذیری ایجاد می نماید.

آیا می توانیم از لامپ های LED در فضای باز استفاده کنیم؟

بله، اما باید از مدل هایی بهره ببرید که ضد آب (IP65 یا بالاتر) بوده و مناسب محیط های بیرونی باشند.

در هنگام خرید اینترنتی لامپ ال ای دی به چه نکاتی توجه کنیم؟

در خرید اینترنتی لامپ ال ای دی حتما به تعیینات فنی کامل محصول (توان، لومن، دمای رنگ، پایه و برند)، نظرات کاربران، ضمانت کالا و اعتبار فروشنده توجه کنید. به این ترتیب، از کیفیت و تطابق محصول با احتیاجتان مطمئن می شوید.