قلعه قمچقای ، دژی کهن در شهرستان بیجار کردستان - مجله هدیه

قلعه قمچقای و قدمت و تاریخچه آن

قلعه قمچقای قدمتی متعلق به دوران مادها و حتی پیش تر از آن دارد و گفته می گردد که در دوره هخامنشیان و ساسانیان هم از آن به عنوان پایگاه نظامی استفاده می شده است. ساختار قلعه، بسیار مستحکم بوده که با استفاده از سنگ های طبیعی کوهستانی ساخته شده و از مصالح باکیفیتی در ساخت آن بهره برده اند. این نشان می دهد که قلعه قمچقای با هدف دفاع و مقاومت در برابر حملات دشمنان طراحی شده بوده است.

راه های دسترسی به قلعه قمچقای

برای دسترسی راحت به این قلعه و بازدید از آن باید اول به کردستان سفر نموده و بعد از آن به بیجار بروید. در ادامه برای دسترسی راحت به قلعه قمچقای، می توان از شهر بیجار با خودرو تا نزدیکی روستای قمچقای حرکت کرد. سپس از این روستا، مسیری را با پیاده روی به سمت قلعه طی نموده و در سرانجام به این قلعه می رسید.

• پیاده روی در مسیر کوهستانی: از روستای قمچقای تا قلعه، حدود 1.5 تا 2 ساعت پیاده روی در مسیری کوهستانی پیش روی شما است. این مسیر ممکن است در بخش هایی شیب دار و ناهموار باشد، بنابراین همراه داشتن کفش مناسب و تجهیزات لازم برای پیاده روی در دل طبیعت را از قلم نیاندازید.

ویژگی های معماری قلعه قمچقای

همان طور که در بخش های قبل هم اشاره کردیم قلعه قمچقای از لحاظ معماری و ساختار داخلی یکی از نمونه های برجسته معماری باستانی ایران به شمار می آید. این قلعه به شیوه ای طراحی شده که بتواند نیازهای دفاعی ساکنان خود را تأمین کند. قلعه قمچقای بر فراز یک تپه سنگی و در محیطی با شیب طبیعی و دسترسی سخت بنا شده که این ویژگی های طبیعی، نقش مؤثری در افزایش امنیت و حفاظت از قلعه داشته اند.

معماری و ساختار داخلی قلعه قمچقای

در ادامه با ساختار اصلی و واقعی این قلعه بیشتر آشنا خواهیم شد که یاری می نماید تا شناخت بیشتری از آن داشته باشیم.

• دیوارهای مستحکم و مرتفع: دیوارهای قلعه قمچقای از سنگ های بزرگ و طبیعی کوهستان و ملات های بومی ساخته شده اند. ضخامت و ارتفاع دیوارها به گونه ای طراحی شده که توانایی مقابله با حملات دشمنان را داشته باشند.
• سازه های دفاعی: در اطراف قلعه، برخی برج های دیده بانی قرار داشته که امکان نظارت بر محیط پیرامون را فراهم می نموده اند. این برج ها از نقاط استراتژیک قلعه محسوب می شدند و به نگهبانان یاری می کردند تا بتوانند ورود دشمنان را زودتر متوجه شوند.
• راهرو های زیرزمینی و انبارها: داخل قلعه، راهرو ها و انبارهایی برای ذخیره مواد غذایی و تجهیزات وجود داشته که در صورت محاصره، به مقاومت بیشتر ساکنان یاری می نموده اند. این ساختارهای داخلی طوری ساخته شده اند که دسترسی به آن ها محدود باشد و دشمنان نتوانند به راحتی به آن ها نفوذ نمایند.
• آب انبارهای طبیعی: در قلعه چشمه هایی طبیعی و آب انبارهایی وجود دارد که در تأمین آب شرب قلعه نشینان نقشی حیاتی داشته اند. بعلاوه وجود منابع آب در قلعه از مزایای بزرگ آن محسوب می شده و یکی از عوامل ماندگاری و پایداری آن بوده است.

ثبت در لیست آثار ملی

قلعه قمچقای با توجه به ارزش تاریخی، فرهنگی و معماری خاص خود در لیست آثار ملی ایران هم به ثبت رسیده است. ثبت این قلعه در این لیست آثار ملی به معنای اهمیت ویژه آن در حفظ تاریخ و میراث فرهنگی ایران است و بر لزوم حفاظت و بازسازی آن تأکید دارد.

برترین قیمت ها برای برترین مقاصد! رزرو تور مسافرتی با خبرنگاران .

پیشینه فرهنگی و باستان شناسی

باستان شناسان معتقدند که این قلعه در دوران مادها ساخته شده و بعدها در دوران هخامنشیان و ساسانیان هم مورد استفاده قرار گرفته است. کشفیات سفالی و برخی ابزارهای تاریخی در اطراف قلعه هم نشان از تمدن های پیشین آن دارند.

قلعه قمچقای به علت این ویژگی های خاص و منحصربه فرد، به عنوان نماد معماری دفاعی باستانی شناخته شده و بازدید از آن تجربه ای عجیب و خاص از تاریخ و طبیعت زیبای کردستان را برای شما فراهم خواهد نمود.

• جداره های سنگی و مستحکم: این قلعه با استفاده از سنگ های طبیعی، صخره ها و ملات طبیعی ساخته شده و دیوارهای ضخیمی دارد که نشان از اهمیت استراتژیک آن برای دفاع داشته اند.
• موقعیت استراتژیک: این قلعه در ارتفاع 2,800 متری از سطح دریا واقع شده است و به علت ارتفاع و چشم انداز وسیع، مکان مناسبی برای نظارت و کنترل منطقه بوده است. بعلاوه این موقعیت مرتفع باعث شده که دسترسی به قلعه برای دشمنان واقعاً امری سخت باشد.

جاذبه های تماشای اطراف قلعه قمچقای

چشمه های طبیعی و آبشارها: در نزدیکی قلعه، چشمه های طبیعی و آبشارهای کوچکی وجود دارد که به طراوت و زیبایی این منطقه کوهستانی افزوده است.

منظره ها بکر و طبیعت دست نخورده: طبیعت اطراف قلعه قمچقای بسیار بکر و دست نخورده است. منظره ها کوهستانی و هوای پاک منطقه، این مکان را به محلی ایده آل برای عکاسی و گردش در طبیعت تبدیل نموده است.

روستای تاریخی قمچقای: در مسیر رسیدن به قلعه، می توانید از روستای قمچقای هم بازدید کنید که خود دارای معماری و بافتی قدیمی است و نشانه هایی از زندگی سنتی و فرهنگ اصیل کردستان را به نمایش می گذارد.

جاذبه های فرهنگی و تاریخی منطقه

افسانه ها و روایات تاریخی بی شماری پیرامون این قلعه وجود دارد. قلعه قمچقای در فرهنگ عامه مردم منطقه، جایگاه ویژه ای دارد و افسانه ها و داستان های آن که از آن نسل به نسل به جای مانده و نقل می شوند، باعث شده اند که بازدید از این مکان را برای علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ بومی مجذوب کننده تر باشد.

• آثار باستانی و کشفیات: در محوطه قلعه و اطراف آن، نشانه هایی از تمدن های قدیمی ایران همانند ظروف سفالی و ابزارهای باستانی پیدا شده است که برخی از آن ها در موزه ها نگهداری می شوند و یادآور اهمیت تاریخی این منطقه هستند.

برترین زمان بازدید از قلعه قمچقای

ایران در تمام فصول سال زیباست و کردستان تکه ای از بهشت جاودان ایران که شما را جادو خواهد نمود. شک نکنید که در هر فصلی به این منطقه سفر کنید، حیران خواهید شد.

• بهار و پاییز: برترین زمان برای بازدید از قلعه قمچقای بهار و پاییز است. در این فصول، آب و هوای منطقه مطبوع است و منظره ها طبیعی در برترین حالت خود قرار دارند.
• تابستان: در تابستان، دمای هوا در ارتفاعات بیشتر قابل تحمل است، اما باز هم ممکن است برای برخی از گردشگران کمی گرم باشد.
• زمستان: و زمستان های این منطقه سرد و پربرف است که می تواند زیبایی خاص خود را داشته باشد، اما به علت سختی مسیر و برف گرفتگی، دسترسی به قلعه قطعاً سخت خواهد بود.

توصیه های گردشگری و نکات مهم

این نکات را مطالعه کنید تا در زمان سفر برای بازدید از قلعه، ناگهان غافلگیر نشوید.

• لباس و تجهیزات مناسب: همراه داشتن کفش های مناسب کوه پیمایی، لباس های گرم و بادگیر و آب و غذا لازم است، پس فراموش نگردد.
• رعایت اصول محیط زیستی: به علت وجود طبیعت بکر و ارزشمند این منطقه، توصیه می گردد که گردشگران زباله های خود را جمع آوری نموده و از تخریب محیط زیست جدا خودداری نمایند.
• حفظ آثار تاریخی: به عنوان یک مکان باستانی، احترام به قلعه و جلوگیری از آسیب به آن، وظیفه هر بازتماشاماینده ای است تا این میراث تاریخی برای نسل های آینده هم به خوبی حفظ گردد.

جاذبه های دیگر در نزدیکی قلعه قمچقای

در بازدید و گردش خود در این منطقه حتماً از این جاذبه ها هم تماشا کنید که خالی از لطف نخواهد بود.

• : بیجار به عنوان یکی از شهرهای تاریخی استان کردستان، خود دارای جاذبه های فراوانی از جمله بازارهای سنتی، بافت قدیمی و آثار تاریخی است.
• منطقه ها کوهستانی و جنگلی اطراف: منطقه بیجار و روستای قمچقای، دارای مسیرهای متعدد پیاده روی، کوه پیمایی و طبیعت گردی هم هستند که علاقه مندان به طبیعت می توانند از آن ها بهره مند شوند.
• قلعه قمچقای نه تنها یک اثر باستانی و تاریخی مهم است، بلکه به علت موقعیت طبیعی و زیبایی های اطرافش، یکی از محبوب ترین مقاصد گردشگری کردستان هم به شمار می آید.

سفر به بیجار و قلعه قمچقای در کردستان

سفری که با هم و در کنار هم به قلعه قمچقای کردستان داشتیم، یک سفر تکرار نشدنی بود. در این مطلب کوشش کردیم تا واقعاً تمام تماشای ها و جاذبه های منطقه را با شما مرور نموده و تجربه کنیم؛ اما باور کنید مشاهده تمامی این زیبایی ها از نزدیک و با چشمان خودتان، چیزی دیگری است. فقط از قلم نیاندازید که به آثار باستانی و تاریخی مانند این قلعه آسیبی نرسانید؛ چون گذر زمان بیشترین تخریب و ردپا را بر روی این بنا برجای گذاشته و بیش از این سزاوار نامهربانی ما نیست. پس با کمترین آسیبی از آن تماشا نموده و ترکش کنید!